De Friese Stabij of Stabijhoun en zijn oorsprong

De Stabijhoun wordt in de volksmond Friese Stabij genoemd. Het is een van de 11 Nederlandse rassen en komt oorspronkelijk uit Friesland, meer specifiek de Friese Wouden. Men neemt aan dat hij afstamt van de spanjoelen of spaniels die tijdens de Spaanse bezetting mee naar het noorden waren gekomen. Er zijn veel overeenkomsten met de Drentsche Patrijs en de Kleine Münsterländer die uit omliggende streken komen en naar alle waarschijnlijkheid is hij daar ook aan verwant.

Omdat de Friese wouden lange tijd een afgelegen gebied vormden, heeft de Stabijhoun alle kans gehad om zich te ontwikkelen zonder veel inmenging van andere rassen. Het was een echte gebruikshond voor de kleine man, die hem inzette als bunzing- en mollenvanger (mollenvelletjes leverden in die tijd een aardige bijverdienste op), verdelger van klein ongedierte, erfbewaker en trekhond. In vroeger tijden ving men zelfs otters met hem. Ook nu is de Stabijhoun nog een gewaardeerde ongedierteverdelger en allround jachthond.

De officiële rasnaam is Stabijhoun, spreek uit: Stabijhoen, met een accent op de ij. Men zegt dat het woord 'stabij' een samentrekking is van 'sta-me-bij' wat precies beschrijft wat hij deed; de baas bijstaan in zijn dagelijkse leven, en het woord 'houn' is Fries voor 'hond', een sta-me-bij-hond dus. Vaker wordt hij Friese Stabij of kortweg Stabij genoemd en in Friesland doorgaans Bijke (varianten: Beike, Byke). In 1942 is het ras door de Raad van Beheer erkend en ingedeeld bij rasgroep 7, de voorstaande jachthonden.
Overigens is de rasnaam aanleiding tot heel wat schrijffouten.

Karakter

De Stabijhoun heeft een prima karakter en kan uitstekend als gezinshond worden gehouden. Het is echter geen hond voor bij de verwarming want hij heeft veel beweging nodig. Krijgt hij die niet, dan kan hij veranderen in een verveelde en dus vervelende hond. Onderneem je veel met hem en krijgt hij voldoende geestelijke uitdaging, dan is het heerlijk gezelschap en zal hij zich in huis rustig gedragen. Hij is nieuwsgierig en ondernemend van aard en, mits goed gesocialiseerd, niet bang uitgevallen.

Een Stabijhoun is waaks en zal het laten horen als een vreemde zijn terrein betreedt. Bezoekers worden aanvankelijk enigzins terughoudend, maar niet onvriendelijk benaderd, en na een korte wenperiode uitgebreid besnuffeld. Bekenden begroet hij enthousiast. Hij is niet vals of bijterig en voor kinderen is hij vriendelijk. Zelf heb ik de indruk dat een Stabij gevoelig is voor harde geluiden, hierop zal dus goed moeten worden gesocialiseerd.

Opvoeding en werken

Een Stabijhoun heeft doorgaans geen harde hand nodig in de opvoeding, wel duidelijkheid en regels die consequent worden doorgevoerd want hij kan bij tijd en wijle knap eigenzinnig zijn. Je kunt veel met hem bereiken door zijn nieuwsgierige en leergierige aard te stimuleren, en goed gedrag enthousiast te belonen. Met de juiste opvoeding krijg je een hond die graag voor zijn baas werkt. Bij 'werken' kun je denken aan behendigheid, fly-ball, gehoorzaamheid en gedrag ... eigenlijk alles waarbij hij lekker samen met de baas actief bezig kan zijn.
Er zijn vele hondensporten geschikt voor een Stabijhoun.

Speciale aandacht krijgt de jachttraining, omdat jagen toch wel in zijn genen zit en je hem geen groter plezier kunt doen dan dat instinct verder te ontwikkelen en in dienst te stellen van zijn baas. Mijn honden vinden het heerlijk als ik met ze uitga, maar ze gaan pas echt uit hun dak als ik mijn trainingsspullen pak! Houd je niet van werken met (dood) wild, dan is apporteersport een uitstekend alternatief.

Na hard werken is het goed rusten.

Met een goede opvoeding en verzorging, de juiste aandacht en veel tijd, heb je aan een Stabijhoun een vriend(in) voor het leven!